İlk Demiryolu hattının İngiltere de Darlington-Stockton arasında 39 km olarak inşa edildiği bilinmektedir.
Yine İlk Tünel 79-89 yılları arasında bin kişinin çalışmasıyla Hatay- Samandağ ilçesinde Roma imparatorluğunca insan eliyle yapılmıştır. İmparator Tİtus adını taşıyan tünel dağdan gelen selin, kente ve şehrin iç limanına zarar vermesini önlemek amaçlı yapılmıştır.
İstanbul ile İzmir arasını 3.5 saate indirecek yol güzergahında bulunan 1250 metrelik Selçuk gazi tünelinde yangın çıkması(16 nisan 2016)…Ardından Bolu Tünelinin Ankara istikameti içinde bir aracın motor kısmının yanması…(03 Temmuz 2016).Bize kolaylıklar sağlayan “TÜNEL İÇİ GÜVENLİĞİNE” yönelmemize neden olmuştur.
Tünel yangınları yüksek yoğunluklu duman zehirlenmesi ve aynı zamanda yüksek sıcaklığa maruz kalma neticesinde her yıl yüzlerce kişinin ölümüne sebep olmaktadır.
Avrupa’da özelikle Alp dağlarında geçişlerde özel şirketlerin tünelleri işletmesi nedeniyle aynı zamanda tünellerin kapalı kaldığı her gün için ciddi maddi kayıplar yaşayan işletmeler bu nedenle yangında oluşan duruşların önüne geçilmesi için ekstra önlemler almaktadır.
Egzost gazı ve ortamın kirliliği nedeniyle klasik algılayıcılar yanlış alarm vermektedir.
Diğer kablo tipi algılayıcılarda ise gecikme nedeni ile yine düşük verim alınmaktadır.
Araçlarda yangın önce duman şeklinde başlamakta ve tutuşma aşamasına geldiğinde yangın çok hızlı büyümektedir.
Yeni teknoloji olarak kamera ile duman ve alev algılama sistemleri kullanılmaktadır.
Yangın Orjin noktasında en erken sürede algılamak için en ideal yöntemdir .
Ancak ÜLKEMİZ DE HENÜZ HİÇBİR PROJEDE BU TÜR KULLANIM YAPILMAMIŞTIR.
Tüneller de ;Araç ve insanların acilen tahliyesi için sesli ve ışıklı uyarı cihazları dışında hoparlörler ile sesli mesajı insanları kısa sürede bilgilendirmek ve yönlendirmek sağlanmaktadır.
En büyük düşman olan dumanın hızla tahliyesi ile insanların kaçışına olanak sağlaması ve aynı zamanda itfaiyenin de yangına müdahale edebilmesi için çok yüksek kapasiteli tünelin tavanına tesis edilen Jet-Fan’lar kullanılır.
Bu ürünler düşük devirde çalışarak aynı zamanda egzost gazının atılması için de kullanılmaktadır.
CO (karbonmonoksit) algılama sistemine bağlı olarak devreye girip çıkarak tünelde temiz hava ihtiyacını sağlarlar.
Algılamanın yanı sıra söndürme de çok çok önemlidir.Bu konuda önerim;BASKIN TİP OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMİ tesisi şarttır.
Özellikle çarpışma sonucu çıkan yangınlarda çok yüksek yükü oluşmaktadır.
200 MW değerlerine kadar varan yangınlarda söndürebilmesi ancak otomatik söndürme sistemleri ile olanaklıdır.
EUROTUNNEL(İngiltere-Fransa arası) ve TYNE tüneli uygulamalarıyla en iyi referans tünellerdendir.SONUÇ OLARAK;Tünel Yangın Güvenliği konusunda en eski ve en kapsamlı standartlardan biri olan NFPA502 yi Referans alarak;”ÜLKEMİZDE DE HEM ALGILAMA TEKNİKLERİ VE OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMLERİ KONUSUNDA KARAYOLLARI TÜNELLERİ YÖNETMELİKLERİNDE DÜZENLEMELER YAPILMALIDIR .
Katkıları için Protek A.Ş’ ye teşekkürler.
Necmi Özdemir
Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi
